4a Zoeksystemen

Om op internet informatie te kunnen vinden is een zoekinstrumentarium ontwikkeld dat beter bekend is onder de naam zoekmachine. Kort gezegd struinen zoekrobots het hele internet af en vullen een enorme database met data. Om te kunnen reageren op een zoekopdracht beschikt de zoekmachine over de letterlijke weergave van miljarden webpagina's. Afhankelijk van hun functie zijn zoekmachines zijn te verdelen in algemene en specifieke zoekmachines.

Algemene zoekmachines zoeken het hele internet af. Bekende algemene en internationale zoekmachines zijn Google, Yahoo, search.msn.com, search.aol.com, askjeeves en Lycos. Voorbeelden van algemene zoekmachines die alleen binnen het Nederlandse domein zoeken zijn altavista.nl en ilse.nl.

Een bijzondere vorm van een algemene zoekmachine is de metazoekmachine. Hiermee kun je in verschillende zoekmachines tegelijkertijd zoeken. Het resultaat wordt als een lijst gepresenteerd aan de gebruiker. Voorbeelden van metazoekmachines zijn http://ixquick.com/ned/ en http://www.webcrawler.com.

Daarnaast zijn er specifieke zoekmachines die ook wel verticale zoekmachines worden genoemd. Deze zoekmachines richten zich op een bepaald specialisatiegebied en zijn ontworpen om op die gebieden betere prestaties te leveren dan de algemene zoekmachines. Een voorbeeld is Google Scholar dat wetenschappelijke artikelen doorzoekt of jaap.nl waarmee je naar koop- en huurhuizen kunt zoeken.

Een andere vorm van een specifiek zoeksysteem laat je zoeken binnen een bepaalde website. Het verschil met zoeksystemen als Google Scholar en jaap.nl is dat deze zoekmachines zoeken in een statische hoeveelheid gegevens. Voorbeelden daarvan zijn te vinden op bijvoorbeeld telefoongids.nl of ikea.nl. De laatste website biedt als extraatje een zogeheten avatar ('Anna') aan wie je vragen kan stellen. Bij de meeste zoekmachines kun je zoeken op een trefwoord en krijg je pagina's terug die die zoekterm bevatten. Zoeken met een avatar werkt anders. Stel dat je intypt dat je honger hebt, dan zal de avatar je een antwoord geven dat te maken heeft met het restaurant. Vertel je de avatar dat je dorst hebt, dan vertelt ze dat ze je geen suggestie kan doen. Dat komt omdat van tevoren is bedacht welke woorden in de consumentenvragen moeten matchen met welke producten en diensten. In dit geval is 'honger' wel gelinkt aan restaurant, maar 'dorst' niet.
Een goedwerkende vraag- en antwoord machine ontwikkelen kost veel tijd en wordt nog niet op grote schaal gebruikt.

Naast zoekmachines kun je ook gebruik maken van internetgidsen om informatie te vinden. Toen de eerste zoekmachines nog niet zo goed werkten als nu, waren de internetgidsen heel geschikt om snel relevante informatie te vinden over een bepaald onderwerp. Internetgidsen worden handmatig gemaakt, waarbij de makers zelf pagina's beoordelen op hun relevantie en kwaliteit. Het grote nadeel is dat internetgidsen voortdurend onderhouden moeten worden omdat pagina's verdwijnen en er ieder moment nieuwe informatie beschikbaar komt. Daarnaast is de selectie van de pagina's natuurlijk subjectief. Een bekend voorbeeld van een Nederlandse internetgids is http://www.startpagina.nl. Internationale internetgidsen zijn directory.google.com en directory.yahoo.com

 Maak opdracht 4-1 en 4-2 en bekijk ook 4-3 (extra stof).